سوره کوثر

نامگذاری سوره کوثر

این سوره را از آن رو کوثر نامیده‌اند که در نخستین آیه آن، از نعمتی به نام کوثر سخن گفته است که خدا به پیامبر(صلی الله علیه و آله) اعطا کرده است.
 

ترتیب و محل نزول

سوره کوثر جزو سوره‌های مکی و در ترتیب نزول، پانزدهمین سوره‌ای است که بر پیامبر(صلی الله علیه و آله) نازل شده است.

این سوره در چینش کنونی مُصحَف، صد و هشتمین سوره است و در جزء سی‌ام قرآن جای دارد.
 

تعداد آیات و کلمات

سوره کوثر ۳ آیه، ۱۰ کلمه و ۴۳ حرف دارد. این سوره کوچک‌ترین سوره قرآن است.
 

ثواب قرائت سوره کوثر

پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: هر کس سوره کوثر را قرائت کند خداوند از آب نهر‌های بهشتی به او می‌نوشاند و پاداش او به‌اندازه تمام قربانی‌های روز عید قربان است.

امام صادق (علیه السلام) نیز فرموده است: کسی که سوره کوثر را در نماز‌های واجب و مستحب خود بخواند خدا او را در روز قیامت از کوثر سیراب می‌کند و جایگاهش در کنار پیامبر (صلی الله علیه و آله) خواهد بود.
 

آثار و برکات سوره کوثر

آثار و برکات این سوره شامل:

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: کسی که ۱۰۰ مرتبه سوره کوثر را در شب جمعه بخواند مرا در خواب خواهد دید.

امام صادق (علیه السلام) هم فرموده است: اگر کسی پس از نمازی که در نیمه‌شب جمعه خوانده، ۱۰۰ مرتبه سوره کوثر را بخواند به اذن خدا رسولش را در خواب خواهد دید.
 

دور کردن افراد از خود

برای این‌که کسی را از خودتان دور کنید ۹ مرتبه سوره کوثر را بخوانید و به سمت فرد مورد نظر بدمید.


 

ختم سوره کوثر

برای وسعت روزی و ثروتمند شدن روز چهارشنبه ۴۰ بار سوره کوثر را به همین نیت بخوانید. 2
 

شأن نزول و محتوای سوره کوثر

مشهور این است، این سوره در - مکّه - نازل شده است، ولی بعضی احتمال - مدنی - بودن آن را داده اند.

این احتمال نیز داده شده است: این سوره دو بار نازل شده، یک بار در - مکّه - و بار دیگر در - مدینه -، ولی روایاتی که در شأن نزول این سوره وارد شده، قول مشهور را که این سوره - مکّی - است، تأیید می کند.

در شأن نزول این سوره، می خوانیم: - عاص بن وائل - که از سران مشرکان بود، پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله را به هنگام خارج شدن از مسجد الحرام ملاقات کرد، و مدتی با حضرت گفتگو نمود، گروهی از سران - قریش - در مسجد نشسته بودند، این منظره را از دور مشاهده کردند.

هنگامی که - عاص بن وائل - وارد مسجد شد، به او گفتند: با که صحبت می کردی؟ گفت: با این مرد - ابتر -!.

این تعبیر را به خاطر این انتخاب کرد، که - عبداللّه - پسر پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله از دنیا رفته بود، و عرب کسی را که پسر نداشت - ابتر - (یعنی بلا عقب) می نامید، و لذا - قریش - این نام را بعد از فوت پسر پیغمبر برای حضرت انتخاب کرده بود (سوره فوق نازل شد و پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله را به نعمت های بسیار و کوثر بشارت داد، و دشمنان او را ابتر خواند).

توضیح این که: پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله دو فرزند پسر از بانوی اسلام - خدیجه - داشت: یکی - قاسم - و دیگری - طاهر - که او را - عبداللّه - نیز می نامیدند، و هر دو در - مکّه - از دنیا رفتند، و پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله فاقد فرزند پسر شد، این موضوع زبان بدخواهان - قریش - را گشود، و کلمه - ابتر - را برای حضرتش انتخاب کردند.

آنها طبق سنت خود، برای فرزند پسر اهمیت فوق العاده ای قائل بودند، او را تداوم بخش برنامه های پدر می شمردند، بعد از این ماجرا، آنها فکر می کردند با رحلت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله برنامه های او به خاطر نداشتن فرزند ذکور، تعطیل خواهد شد و خوشحال بودند.

قرآن مجید نازل شد و به طرز اعجاز آمیزی در این سوره، به آنها پاسخ گفت، و خبر داد: دشمنان او ابتر خواهند بود، و برنامه اسلام و قرآن هرگز قطع نخواهد شد، بشارتی که در این سوره داده شده از یکسو، ضربه ای بود بر امیدهای دشمنان اسلام، و از سوی دیگر، تسلّی خاطری بود به رسول اللّه صلی الله علیه و آله که بعد از شنیدن این لقب زشت و توطئه دشمنان، قلب پاکش غمگین و مکدر شده بود.


 

داستان سوره کوثر

در الدر المنثور است که بخاری ابن جریر و حاکم از طریق ابی بشر از سعید بن جبیر از ابن عباس روایت کرده اند که گفت: کوثر آن خیری است که خدای تعالی به رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلم داد. ابو بشر می گوید: به سعید بن جبیر گفتم جمعی از مردم معتقدند که کوثر نام نهری در بهشت است. سعید گفت نهری هم که در بهشت است یکی از خیرهایی است که خدای تعالی به آن جناب ارزانی داشته.

روایاتی درباره اینکه مراد از (نحر) در (فصلّ لربّک و انحر) بلند کردن دستها در موقع ادا تکبیر است.

و در همان کتاب آمده که ابن ابی حاتم، حاکم، ابن مردویه، و بیهقی در کتاب سنن خود، از علی بن ابی طالب روایت کرده اند که فرموده وقتی این سوره بر رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلم نازل شد، از جبرئیل پرسید: این (نحیره) که خدای عزوجل مرا بدان مامور فرموده چیست؟ گفت: منظور نحیره نیست، بلکه خدای تعالی مامورت کرده وقتی می خواهی احرام نماز ببندی دستهایت را بلند کنی، هم در تکبیره الاحرام و هم در هنگام رکوع رفتن و هم در موقع سر از رکوع برداشتن، که این نماز ما و نماز فرشتگانی است که در هفت آسمان هستند، و برای هر چیزی زینتی است، و زینت نماز دست بلند کردن در هر تکبیر است.

و رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلم فرمود: دست بلند کردن یکی از مظاهر استکانت و التماس است که خدای تعالی (در مذمت کفار) فرموده: (فما استکانوا لربهم و ما یتضرعون - برای پروردگار خود نه استکانت دارند و نه تضرع و زاری).

مؤلف: این روایت را صاحب مجمع البیان از مقاتل از اصبغ بن نباته از آن جناب نقل کرده، سپس گفته ثعلبی و واحدی این روایت را در تفسیرهای خود آورده اند. و نیز گفته همه عترت طاهره از آن جناب نقل کرده اند، که معنای نحر بلند نمودن دو دست تا محاذی گودی زیر گلو در هنگام نماز است.

و نیز در الدر المنثور است که ابن جریر از ابی جعفر روایت کرده که در ذیل آیه (فصل لربک) گفته است: یعنی نماز بخوان، و در معنای کلمه (وانحر) گفته: یعنی دستها را در آغاز نماز و هنگام گفتن تکبیر افتتاح، بلند کن.

و نیز در همان کتاب است که ابن مردویه از ابن عباس روایت کرده که در تفسیر آیه (فصل لربک و انحر) گفته: خدای تعالی به رسول گرامیش وحی فرستاد که وقتی تکبیر اول نماز را می گویی دستها را تا برابر نحرت - گودی زیر گلویت - بلند کن، این است معنای نحر.

و در مجمع البیان در ذیل آیه از عمر بن یزید روایت کرده که گفت: من از امام صادق علیه السلام شنیدم که در تفسیر آیه (فصل لربک و انحر) می فرمود: این نحر عبارت است از بلند کردن دستهایت تا برابر صورت.

مؤلف: آنگاه می گوید: عبد اللّه بن سنان هم مثل این حدیث را از آن جناب نقل کرده، و نیز قریب به آن را جمیل از آن جناب روایت کرده است. 3

پی نوشت:
1.www.fa.wikishia.net
2.www.rasekhoon.net
3.www.ommolketab.ir